Đau vùng bụng dưới ở nam giới là biểu hiện của các bệnh về tuyến tiền liệt, tiết niệu, tiêu hóa và viêm nhiễm đường sinh dục nam. Sau đây là thông tin chi tiết về các nguyên nhân.
Mục lục
1. Đau bụng dưới ở nam là biểu hiện bệnh gì?
1.1. Bệnh tuyến tiền liệt
Viêm tuyền tiền liệt
Viêm bàng quang là quá trình viêm xảy ra chủ yếu bên trong màng nhầy của bàng quang. Viêm bàng quang có thể xảy ra ở cả 2 giới nhưng, tỷ lệ mắc bệnh ở nam giới thấp hơn.
Ở nam giới, tùy vào diễn biến cấp hay mãn tính, cơn đau có thể ở mức độ âm ỉ hoặc đau nghiêm trọng, lan tỏa đến vùng bìu, bẹn và hông. Có thể đi kèm với các triệu chứng khác cụ thể:
- Viêm tuyến tiền liệt cấp tính: Ở giai đoạn đầu của quá trình viêm, người bệnh có những cơn đau với cường độ trung bình, nặng hơn vào ban đêm và khi đi tiểu. Quá trình này được đặc trưng bởi những cơn đau nhói ở bụng dưới, ở đáy chậu, lan vào trực tràng. Để giảm bớt các triệu chứng, người bệnh nên nằm co chân thay vì duỗi thẳng.
- Viêm tuyến tiền liệt mãn tính : Người bệnh bị đau âm ỉ liên tục vùng mu, đau dữ dội hơn khi khi đi tiểu. Nếu kiêng quan hệ kéo dài thì triệu chứng cũng có xu hướng tăng lên, những ở một số bệnh nhân lại có triệu chứng ngược lại, nghĩa là lúc quan hệ tình dục sẽ đau nhiều hơn.
Áp xe tuyến tiền liệt
Sự tích tụ mủ bên trong tuyến tiền liệt tạo ra khối áp xe và gây đau bụng dưới dữ dội. Áp xe thường là kết quả của viêm tuyến tiền liệt. Do đó, nam giới sẽ có các biểu hiện giống với viêm tuyến tiền liệt nhưng mức độ nghiêm trọng hơn. Người bệnh có thể bị sốt cao, đau nhiều (vùng đáy chậu, trực tràng), nên khi đi khám sợ bị chạm vào tuyến tiền liệt qua hậu môn. Các triệu chứng khác gồm: tiểu đau, bí tiểu, tiểu són. Trong một số tình huống, tình trạng nhiễm khuẩn gây áp xe này có thể dẫn đến nhiễm trùng máu và sốc nhiễm khuẩn. Điều đó, có thể khiến bệnh nhân tử vong.
Ung thư tiền liệt tuyến
Ung thư tuyến tiền liệt (PCa) là một khối u ác tính phát triển từ các tế bào bất thường trong tuyến tiền liệt. Ung thư tuyến tiền liệt là loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới trên 50 tuổi và được đặc trưng bởi tỷ lệ tử vong đáng kể (trên 16% trong một số trường hợp), đứng thứ 2 sau ung thư phổi.
Ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn đầu hoàn toàn không có triệu chứng. Ở giai đoạn sau, người bệnh liên tục đau âm ỉ hoặc đau dữ dội tới mức dùng thuốc giảm đau những không kiểm soát được. Cơn đau trầm trọng hơn khi xuất tinh và đi tiểu, đau có thể xuất hiện tại đáy chậu, xương cùng quy đầu, bụng dưới và dưới thắt lưng.
Một số dấu hiệu khác:
- Đi tiểu thường xuyên, ko tự chủ, nhưng tiểu són, đi tiểu xong có cảm giác chưa hết nước tiểu
- Có máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch
- Sưng các chi dưới
- Liệt nửa người (tê chi dưới) với sự chèn ép (nén) của tủy sống
- Sụt cân rõ rệt, hốc hác
- Thiếu máu.
1.2. Viêm bàng quang
Khi bị viêm bàng quang cấp, người bệnh bị đau và có cảm giác nặng nề vùng khớp mu. Có những cơn đau cấp bách muốn đi tiểu, và khi tiểu xong lại thấy những cơn đau quặn dữ dội ở vùng bụng dưới. Bệnh nhân nhận thấy nước tiểu trở nên đục, có mùi khó chịu. Ở dạng viêm bàng quang mãn tính, cơn đau không dữ dội, thường chúng chỉ xuất hiện ở nam giới trước khi đi tiểu.
1.3. Bệnh sỏi niệu
Đau dữ dội vùng bụng dưới nam giới có thể là dấu hiệu của sỏi trong niệu quản. Nguyên nhân hình thành sỏi tiết niệu có thể do vấn đề bẩm sinh hoặc di truyền, bên cạnh đó những người bị viêm đường tiết niệu nhiều lần, đã từng phẫu thuật tiết niệu hoặc mắc các bệnh rối loạn chuyển hóa cũng có thể bị sỏi ở tiết niệu.
Tùy theo vị trí hình thành sỏi mà người bệnh có các triệu chứng khác nhau. Trong đó, đau bụng dưới và thắt lưng là dấu hiệu phổ biến nhất. Triệu chứng này kết hợp với buồn nôn và nôn, đái buốt, bí đái hoàn toàn, điều này càng làm trầm trọng thêm cơn đau ở nam giới.
1.4. Khối u của hệ thống sinh dục
Xuất hiện các cơn đau ở vùng bụng dưới là biểu hiện điển hình của ung thư bàng quang, niệu đạo, u tinh hoàn. U ác tính gây ra cơn đau khiến nam giới lo lắng liên tục, cảm giác đau không thay đổi khi đi tiểu và quan hệ tình dục. Ở giai đoạn đầu của quá trình hình thành khối u, cảm giác đau nhức, không dữ dội. Sự phát triển của khối u dẫn đến cơn đau tăng lên, trở nên không thể chịu đựng được.
1.5. Bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs)
Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục ở nam giới có thể gây ra triệu chứng đau dữ dội vùng dưới như là chlamydia, lậu, ureaplasmosis, mycoplasmosis. Ngoài ra, nam giới có thể thấy các dấu hiệu khác như nóng rát và ngứa niệu đạo. Dần dần, các triệu chứng giảm dần, những cơn đau nhức ở vùng thượng vị chỉ làm phiền người bệnh vào buổi sáng. Một triệu chứng cụ thể khác của STIs là tiết nhiều mủ hoặc nhầy ở niệu đạo.
1.6. Viêm ruột thừa
Trong trường hợp cổ điển của viêm ruột thừa , đau dữ dội khu trú ở nam giới ở vùng bụng dưới bên phải. Tình trạng đau nhức trở nên trầm trọng hơn khi có áp lực ở vùng được chỉ định và việc thả tay mạnh. Với vị trí không điển hình của quá trình viêm ruột thừa, cảm giác đau ở vùng thượng vị. Đôi khi có thể bị đau trực tràng, rối loạn tiêu hóa. Sự thay đổi tính chất của cơn đau và sự lan rộng khắp vùng bụng là một dấu hiệu tiên lượng không thuận lợi.
1.7. Hội chứng ruột kích thích (IBS)
IBS là bệnh tiêu hóa xảy ra do rối loạn chức năng đại tràng (ruột già), người bệnh có các biểu hiện như đau bụng quặn, bụng nổi cục cứng, táo bón tiêu chảy xen kẽ, chướng bụng đầy hơi. Tuy nhiên, khi đi khám bệnh, bác sĩ nội soi đường ruột không thấy có dấu hiệu tổn thương, niêm mạc ruột hoàn toàn trơn láng.
Ở bệnh này, các triệu trứng rõ rệt nhất vào buổi sáng sau khi thức dậy. Người bệnh sẽ thấy đau chuột rút khu trú bên trái bụng, muốn đi đại tiện ngay, sau khi đi xong thì cảm giác dễ chịu hơn.
Đây là bệnh mãn tính nên không thể chữa khỏi, tuy không gây nguy hiểm tính mạng những ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống, người bệnh phải dựa vào thuốc kết hợp với kiểm soát lối sống (chủ yếu là thói quen ăn uống) để chung sống hòa bình với các triệu chứng của bệnh.
1.8. Bệnh viêm ruột
Viêm ruột là 1 nhóm bệnh dùng để chỉ bệnh Crohn và viêm loét đại tràng. Hai bệnh này đều ảnh hưởng tới đại tràng và đều gây ra các cơn đau, tùy vào vị trí ruột bị viêm. Do đó, nam bệnh nhân cũng có thể bị đau vùng bụng dưới nếu đại tràng viêm ở phần cuối (trực tràng). Trong các đợt diễn biến cấp tính, cơn đau nghiêm trọng hơn. Trong thời kỳ thuyên giảm, có cảm giác hơi khó chịu ở bụng. Các triệu chứng đi kèm với tiêu chảy, đi ngoài ra máu.
Viêm ruột có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như là phình giãn đại tràng nhiễm độc, thủng đại tràng, xuất huyết ồ ạt, và nhiều biến chứng khác liên quan tới da, xương khớp. Bạn có thể tìm hiểu sự khác nhau giữa Crohn và viêm loét đại tràng trong bài viết này.
1.9. Nhiễm trùng đường ruột
Với bệnh kiết lỵ, bệnh viêm màng túi, nhiễm khuẩn campylobacteriosis và một số bệnh nhiễm trùng đơn bào (bệnh giun chỉ , bệnh giun đũa ), cùng có biểu hiệnchuột rút và đau dữ dội ở vùng bụng dưới, cơn đau nhiều hơn ở bên trái. Đồng thời với triệu chứng đau ở nam giới là những cơn đau buốt khi đi đại tiện là giả. Tiêu chảy có thể xảy ra 10-15 lần một ngày với việc thải ra một lượng nhỏ phân có chất nhầy và vệt máu. Sau khi đại tiện, cường độ đau giảm dần.
1.10. Thoát vị bẹn
Đầu tiên, người ta quan sát thấy những cơn đau âm ỉ theo chu kỳ ở vùng bụng dưới, kèm theo sự xuất hiện của một khối u lồi ra ở bẹn. Đau khu trú ở bên tổn thương. Cơn đau tăng lên khi gắng sức. Khi khối thoát vị phát triển, cơn đau trở thành vĩnh viễn. Các cơn đau quặn cấp tính cho thấy sự hình thành của thoát vị bẹn bị bóp nghẹt .
1.11. Nguyên nhân hiếm gặp
- Viêm các cơ quan tiết niệu: viêm túi tinh, viêm túi tinh
- Chấn thương sọ não
- Bệnh lý mạch máu: giãn tĩnh mạch khung chậu nhỏ, hội chứng Leriche
- Các loại thoát vị hiếm gặp: đường Spigelian, sau phẫu thuật
- Hội chứng đau vùng chậu mãn tính
Chẩn đoán
Khi nam giới bị đau bụng dưới, thì họ cần tới khám bác sĩ chuyên khoa tiết liệu hoặc tiêu hóa. Đầu tiên, bác sĩ sẽ sờ nắn bụng và ấn sâu để xem bệnh nhân có dấu hiệu đau và căng cơ không.
Sau đó, bác sĩ sẽ chỉ định thêm các biện pháp chẩn đoán và xét nghiệm cận lâm sàng để phát hiện bất thường trong tuyến tiền liệt, trực tràng…gồm các kỹ thuật như là:
- Siêu âm tuyến tiền liệt
- Nội soi niệu quản, bàng quang, nội soi đại tràng (nếu nghi ngờ viêm ruột, IBS)
- Chụp CT
- Sinh thiết để kiểm tra khối u, polyp
- Cấy dịch niệu đạo để xác định chẩn đoán bệnh qua đường tình dục. Kiểm tra lâm sàng và vi khuẩn học nước tiểu giúp xác định viêm bàng quang và viêm niệu đạo.
- Chụp coprogram với rối loạn tiêu hóa
- Xét nghiệm máu PSA chẩn đoán ung th tuyến tiền liệt
Các phương pháp điều trị đau bụng dưới nam giới
Biện pháp cải thiện tại nhà
Vì đau bụng dưới là do rất nhiều nguyên nhân khác nhau, do đó bạn không nên tự ý mua thuốc giảm đau điều trị tại nhà. Để giảm bớt triệu chứng, bạn nên đi tiểu và đại tiện thường xuyên, tránh cho bàng quang căng thức hay ruột bị tắc nghẽn, nhất là việc nhịn đại tiện gây ra táo bón. Đồng thời, tránh quan hệ tình dục kéo dài. Cơn đau dữ dội, kết hợp với tình trạng sức khỏe suy giảm, là một dấu hiệu cần phải đi khám sớm.
Điều trị nội khoa
Việc điều trị cho nam giới bị đau bụng dưới chỉ bắt đầu sau khi có kết quả chẩn đoán. Hầu hết các bệnh nhẹ trung bình có thể điều trị bằng thuốc, bác sĩ kê đơn cho bệnh nhân sử dụng tại nhà. Chỉ các trường hợp nặng thì mới cần nhập viện.
Phác đồ điều trị bao gồm một số nhóm thuốc, trong đó gồm:
Thuốc kháng sinh
Thuốc được kê đơn để điều trị viêm tuyến tiền liệt cấp tính và mãn tính, STIs, nhiễm trùng đường ruột. Việc lựa chọn thuốc được thực hiện theo kinh nghiệm, phác đồ thuốc được điều chỉnh sau khi nhận được kết quả kháng sinh đồ.
Thuốc chẹn alpha
Thuốc làm giảm co thắt cơ trơn ở nam giới, tạo điều kiện bài tiết nước tiểu nên hội chứng đau giảm hẳn. Với u tuyến tiền liệt, liệu pháp được bổ sung với chất ức chế 5-alpha reductase.
Thuốc chống viêm không steroid
Thuốc có tác dụng giảm đau mạnh, nên được sử dụng cả trong điều trị bệnh sinh và điều trị triệu chứng đau ở vùng bụng dưới ở nam giới.
Thuốc điều hòa miễn dịch
Thuốc kích thích hệ thống miễn dịch cần thiết cho các quá trình viêm mãn tính và truyền nhiễm. Chúng ngăn chặn các đợt cấp, đẩy nhanh quá trình điều trị bệnh cho nam giới.
Thuốc kìm tế bào
Thuốc có hiệu quả trong bệnh viêm ruột để kiểm soát các triệu chứng và giảm tần suất bùng phát. Thuốc kìm tế bào được bao gồm trong hóa trị các bệnh ung thư của cơ quan sinh dục ở nam giới.
Trong bệnh viêm tuyến tiền liệt mãn tính, cần áp dụng trị liệu xoa bóp tuyến tiền liệt để loại bỏ sự tắc nghẽn trong cơ quan. Đối với chứng đau do tiết niệu, thì cần áp dụng thêm các phương pháp vật lí trị liệu khác như: chiếu tia laser , siêu âm và liệu pháp điện từ, vi mạch trị liệu. Với hội chứng ruột kích thích liên quan đến rối loạn tâm lý việc điều trị cùng với bác sĩ tâm lý có hiệu quả rất khả quan.
Điều trị ngoại khoa
Khi có u tuyến tiền liệt, có một số phẫu thuật được chỉ định như: cắt bỏ tuyến tiền liệt , đốt hơi bằng laser của tuyến tiền liệt . Trong các dạng viêm tuyến tiền liệt phức tạp ví dụ như áp xe, cần chọc dò để thoát dịch mủ ra ngoài. Nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt cần phải can thiệp triệt để, bao gồm phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt và nạo vét hạch.
Để điều trị sỏi niệu, các hoạt động nội soi ( tán sỏi tiếp xúc và tán sỏi niệu quản) và các phương pháp nội soi (cắt thận , cắt niệu quản) được chỉ định. Đối với thoát vị bẹn, phẫu thuật tạo hình thoát vị được thực hiện với việc đặt các dây thần kinh toàn thân dạng lưới. Với viêm ruột thừa, phẫu thuật nội soi hoặc cắt ruột thừa theo phương pháp cổ điển được chỉ định .
