Niềng răng cho trẻ em có đau không?

Khi niềng răng cho trẻ em, cảm giác đau là một trong những lo lắng hàng đầu của phụ huynh. Dưới đây là thông tin chi tiết về mức độ đau, thời điểm đau, thời gian kéo dài và so sánh giữa các loại niềng răng, cũng như mức độ chịu đau của trẻ em.

1. Niềng răng cho trẻ em có đau không?

Niềng răng cho trẻ em có thể gây đau, nhưng thường là cảm giác khó chịu hơn là đau dữ dội. Cơn đau chủ yếu xuất phát từ áp lực mà khí cụ chỉnh nha tạo ra để di chuyển răng về đúng vị trí. Tuy nhiên, mức độ đau thường nhẹ và có thể kiểm soát được.

Cảm giác đau khi niềng răng thường xảy ra vào các thời điểm cụ thể và có thời gian kéo dài nhất định:

Thời điểm đau:

• Sau khi gắn mắc cài/đặt khí cụ lần đầu: Đây là thời điểm đau nhiều nhất vì răng và xương hàm chưa quen với lực tác động.
• Sau mỗi lần siết/thay dây cung: Mỗi khi nha sĩ điều chỉnh lực siết của mắc cài hoặc thay dây cung mới (thường là 3-6 tuần/lần), răng sẽ chịu thêm áp lực mới, gây ra cảm giác đau nhẹ hoặc ê ẩm.
• Khi có cọ xát: Mắc cài, dây cung hoặc khí cụ có thể cọ xát vào má, môi, lưỡi, gây loét hoặc khó chịu.
• Khi có sự cố: Mắc cài bị bung, dây cung bị chọc, hoặc khí cụ bị lỏng cũng có thể gây đau.

Thời gian đau kéo dài:

• Sau khi gắn mắc cài lần đầu: Cảm giác đau và khó chịu có thể kéo dài từ 3-7 ngày đầu tiên. Sau đó, cơ thể sẽ dần thích nghi.
• Sau mỗi lần điều chỉnh: Cơn đau thường kéo dài 1-3 ngày, đôi khi có thể đến 5 ngày tùy thuộc vào độ nhạy cảm của từng bé và mức độ điều chỉnh của nha sĩ.
• Cọ xát: Tùy thuộc vào vị trí và mức độ cọ xát, cảm giác khó chịu này có thể kéo dài cho đến khi vết loét lành hoặc khi được nha sĩ xử lý (bôi sáp chỉnh nha, cắt bớt dây cung).

Hỏi đáp thêm: Chụp phim niềng răng lưu ý điều gì để không hại sức khỏe?

2. So sánh cảm giác đau giữa các loại niềng răng

Mỗi loại niềng răng có cơ chế hoạt động và vật liệu khác nhau, do đó, cảm giác đau cũng có sự khác biệt:

Niềng răng mắc cài kim loại truyền thống:

Ưu điểm: Lực tác động mạnh và hiệu quả, chi phí thấp.

Cảm giác đau: Thường gây đau và khó chịu nhất do mắc cài và dây cung kim loại có thể cọ xát vào niêm mạc miệng nhiều hơn. Lực siết cũng có thể cảm nhận rõ rệt.

Giải pháp: Nha sĩ sẽ hướng dẫn sử dụng sáp chỉnh nha để che phủ mắc cài, giảm ma sát.

Niềng răng mắc cài sứ:

Ưu điểm: Thẩm mỹ hơn mắc cài kim loại.

Cảm giác đau: Tương tự như mắc cài kim loại về lực tác động, nhưng có thể ít cọ xát hơn một chút do bề mặt sứ mịn hơn. Tuy nhiên, mắc cài sứ dễ vỡ hơn và có thể gây khó chịu nếu bị vỡ.

Niềng răng mắc cài tự buộc (tự khóa):

Ưu điểm: Hệ thống tự động giữ dây cung giúp giảm ma sát, rút ngắn thời gian điều trị và số lần tái khám.

Cảm giác đau: Được cho là ít đau hơn so với mắc cài truyền thống vì không có dây chun buộc, giảm ma sát và lực tác động được phân bổ đều hơn. Cảm giác ê ẩm vẫn có nhưng thường nhẹ hơn và nhanh chóng qua đi.

Niềng răng trong suốt (Invisalign/Clear Aligner):

Ưu điểm: Thẩm mỹ cao nhất, có thể tháo lắp dễ dàng, dễ vệ sinh.

Cảm giác đau: Thường là ít đau nhất. Cảm giác đau chủ yếu là ê ẩm hoặc hơi căng răng khi bắt đầu đeo một khay niềng mới (thường là mỗi 1-2 tuần). Cảm giác này thường chỉ kéo dài 1-2 ngày đầu sau khi thay khay. Không có tình trạng cọ xát gây loét như mắc cài.

Hỏi đáp: Niềng răng trong suốt Invisalign có phải nhổ răng không?

3. Mức độ chịu đau của trẻ em so với người lớn

Trẻ em:

Ngưỡng chịu đau: Thường có ngưỡng chịu đau thấp hơn người lớn. Trẻ dễ bị ảnh hưởng bởi cảm giác khó chịu, có thể quấy khóc, biếng ăn hoặc than phiền nhiều hơn.

Khả năng thích nghi: Tuy nhiên, trẻ em cũng có khả năng thích nghi nhanh chóng. Sau vài ngày đầu, hầu hết các bé sẽ quen với khí cụ và cảm giác đau sẽ giảm đáng kể.

Phản ứng tâm lý: Yếu tố tâm lý đóng vai trò lớn. Nếu trẻ được giải thích rõ ràng, động viên và cảm thấy an toàn, trẻ sẽ hợp tác và chịu đựng tốt hơn.

Người lớn:

Ngưỡng chịu đau: Thường có ngưỡng chịu đau cao hơn và khả năng chịu đựng tốt hơn về mặt tâm lý.

Thời gian thích nghi: Quá trình thích nghi có thể lâu hơn một chút so với trẻ em do cấu trúc xương hàm đã cứng chắc và ít thay đổi hơn.

Tham khảo thêm: Niềng răng cho trẻ 8 tuổi – những thông tin cha mẹ cần đọc sớm

4. Cách giảm đau khi niềng răng cho trẻ

Khi trẻ bắt đầu niềng răng hoặc sau mỗi lần điều chỉnh, cảm giác đau và khó chịu là điều khó tránh khỏi. Dưới đây là các cách hiệu quả để giúp trẻ giảm đau và thích nghi tốt hơn với quá trình niềng răng:

 Sử dụng sáp nha khoa

Tác dụng: Sáp nha khoa (sáp chỉnh nha) là một giải pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả để giảm đau do mắc cài hoặc dây cung cọ xát vào các mô mềm trong miệng (má, môi, lưỡi).

Cách dùng:

• Lấy một lượng nhỏ sáp (bằng hạt đậu).
• Vo tròn sáp trong lòng bàn tay để làm mềm.
• Thấm khô vùng mắc cài hoặc dây cung đang gây cọ xát.
• Nhẹ nhàng ấn sáp lên phần mắc cài hoặc dây cung đó, tạo thành một lớp bảo vệ mịn màng.

Lưu ý: Sáp nha khoa an toàn nếu trẻ nuốt phải một lượng nhỏ. Nên thay sáp sau mỗi bữa ăn hoặc khi sáp bị bong ra.

Dùng thuốc giảm đau theo chỉ định

Tác dụng: Trong những ngày đầu sau khi gắn mắc cài hoặc sau mỗi lần siết răng, khi cảm giác đau rõ rệt hơn, có thể sử dụng thuốc giảm đau để giúp trẻ dễ chịu hơn.

Loại thuốc: Thường là các loại thuốc giảm đau không kê đơn như Paracetamol (Acetaminophen) hoặc Ibuprofen.

Cách dùng:

• Tham khảo ý kiến nha sĩ hoặc bác sĩ nhi khoa trước khi cho trẻ dùng bất kỳ loại thuốc nào. Bác sĩ sẽ chỉ định liều lượng và tần suất phù hợp với độ tuổi và cân nặng của trẻ.
• Chỉ sử dụng khi trẻ thực sự cảm thấy đau và khó chịu.

Lưu ý: Không tự ý tăng liều hoặc kéo dài thời gian sử dụng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ.

Ăn đồ mềm, lạnh trong vài ngày đầu

Tác dụng: Khi răng và hàm còn nhạy cảm, việc ăn các thức ăn cứng, dai có thể làm tăng cảm giác đau. Thức ăn mềm, dễ nhai sẽ giúp giảm áp lực lên răng. Đồ lạnh có thể giúp làm tê nhẹ vùng đau, giảm sưng.

Loại thức ăn nên ăn:

• Cháo, súp, sữa chua, sinh tố.
• Kem, sữa lạnh (lưu ý không quá lạnh nếu trẻ nhạy cảm).
• Bún, phở, mì mềm.
• Trứng, đậu phụ, cá mềm.

Các loại trái cây mềm như chuối, bơ, dưa hấu (cắt nhỏ).

• Loại thức ăn nên tránh:
• Thức ăn cứng, dai: kẹo cứng, hạt, bắp rang bơ, thịt dai.
• Thức ăn dính: kẹo cao su, kẹo dẻo.
• Thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh (nếu trẻ nhạy cảm).

Thời gian áp dụng: Nên duy trì chế độ ăn mềm trong khoảng 3-5 ngày sau mỗi lần gắn mắc cài hoặc siết răng. Sau đó, trẻ có thể dần quay lại chế độ ăn bình thường, nhưng vẫn nên tránh các thức ăn quá cứng hoặc dính trong suốt quá trình niềng.

Súc miệng nước muối sinh lý

Tác dụng: Nước muối sinh lý có khả năng sát khuẩn nhẹ, giúp làm sạch khoang miệng, giảm viêm nhiễm và thúc đẩy quá trình lành vết loét (nếu có) do mắc cài cọ xát.

Cách dùng:

• Pha 1/2 thìa cà phê muối vào một cốc nước ấm (khoảng 250ml).
• Cho trẻ súc miệng nhẹ nhàng trong khoảng 30 giây, sau đó nhổ ra.
• Tần suất: Nên súc miệng 2-3 lần mỗi ngày, đặc biệt sau khi ăn.

Lưu ý: Đảm bảo trẻ đã biết cách súc miệng và nhổ ra, tránh nuốt nước muối. Đối với trẻ nhỏ chưa biết súc miệng, có thể dùng gạc sạch thấm nước muối sinh lý để lau nhẹ nhàng khoang miệng.

Ngoài ra, việc giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ hàng ngày bằng bàn chải chuyên dụng cho niềng răng và chỉ nha khoa cũng rất quan trọng để ngăn ngừa viêm nướu, sâu răng, giúp quá trình niềng răng diễn ra thuận lợi hơn và giảm thiểu các vấn đề có thể gây đau. Quan trọng nhất là luôn giữ liên lạc với nha sĩ để được tư vấn và xử lý kịp thời mọi vấn đề phát sinh trong quá trình niềng răng của trẻ.